چرا مستند ورزشی فراوری نمی گردد؟ ، کمبود فیلم و عکس های آرشیوی جدی است - وبلاگ مجله پریها

خبرنگاران- شهاب مهدوی: در روزهای برگزاری جام جهانی فوتبال، مستندهای ورزشی بیشتر از همواره مورد توجه قرار گرفته اند. مستند ورزشی یکی از مجذوب نماینده ترین گونه های سینمای مستند است که البته در ایران به ندرت جدی گرفته شده است. مستندسازان یکی از مهم ترین مسائل در این حوزه را فقر تصاویر آرشیوی می دانند. اینکه در خصوص بسیاری از رخدادهای مهم ورزشی دسترسی به تصاویر یا امکان پذیر نیست یا اینکه به علت نگهداری نامناسب گزارش های تلویزیونی دچار آسیب های جدی شده اند.

تصاویر محدود و رنگ پریده و بی کیفیتی که از بعضی رخدادهای مهم ورزشی به جای مانده، بی توجهی به نگهداری از سندهای تصویری را نمایان می نماید. در سطحی کلان تر این شیوه برخورد با آنچه مربوط به گذشته است مبین بی اعتنایی به تاریخ نگاری ورزشی است.

فقر تصاویر آرشیوی در مستندهای ورزشی

حسین رحمتی مستندساز در این باره می گوید:در حوزه ورزش مستندهای قابل دفاعی نداریم و در یک ارزیابی کلی باید بگویم که اصلاً نمی توان ایران را در این زمینه صاحب یک جریان سینمایی دانست. سال ها بعضی مدیران در حوزه ورزش آمدند و وعده هایی درباره توجه به سینمای مستند ارائه دادند، متأسفانه این وعده ها و تأکیدها در حد شعار باقی ماند و ما عملاً در مرحله فراوری شاهد آثار قابل دفاعی نبودیم که بتوانند قهرمانان ورزشی مان را معرفی نمایند.

از این رو حوزه مستند ورزشی جای کار زیادی دارد چراکه کم کاری های بسیاری در این حوزه انجام نشده است. به نظر من علت محکم این کم کاری کمبود منابع آرشیوی است. ما وقتی از تاریخ ورزش کشور صحبت می کنیم منابع مان اکثراً مکتوباتی هست که از روزنامه ها، هفته نامه ها و به طور کل رسانه ها به جای مانده است و تصاویر همان اندک مقدار ای که وجود دارد در حد عکس است و در فیلم به شدت فقیر هستیم.

البته باید بگویم فیلم های ورزشی اندکی در این سال ها ساخته شده اند اما معمولاً این آثار ابتر مانده اند و یا آثار نسبتاً با کیفیتی هستند اما فضای مناسب برای نمایش، پخش و ارائه آنها وجود نداشته است. به نظر من ما در حوزه فراوری مستندهای ورزشی در ابتدای راه هم نیستیم. او که با ایلنا گفت وگو می کرد در ادامه می افزاید:آرشیو ساماندهی شده در کشور ما وجود ندارد، من وقتی فراوری مجموعه تا پروانگی را شروع کردم، قصد داشتم که این مجموعه در 6 قسمت ساخته گردد و بعد که شبکه مستند از فراوری این مجموعه حمایت کرد تعداد قسمت های این مجموعه به 15قسمت افزایش پیدا کرد.

من از همان ابتدای راه با مشکل کمبود فیلم های آرشیوی روبرو بودم، حتی در رشته هایی که تصور بر این است که می تواند آرشیوی غنی وجود داشته باشد، باز هم فیلم های چندانی موجود نیست. این شرایط حتی در ورزش های انفرادی که در ایران تاریخ صدساله دارند هم وجود دارد و تعداد فیلم های آرشیوی موجود بسیار اندک است.

در کشور ما سالیان سال است که در ورزش های مختلف مسابقات لیگ و مسابقات ورزشی مختلفی برگزار می گردد و یا میزبان مسابقات بین المللی بوده ایم اما باعث تعجب است که در آرشیو با چنین محدودیتی روبرو هستیم. قطعاً منابع آرشیوی بیشتری هم وجود دارد که خوب محافظت نشده و ممکن است آسیب دیده باشند یا تخریب شده باشند. مشکل دیگر این است که در بعضی موارد آرشیو وجود دارد اما دسته بندی درستی صورت نگرفته است.

من بدون استثنا به هر فدراسیونی مراجعه کردم با این مشکل روبرو بودم و به مسئولان مربوطه گفتم که بهتر است یک بانک تصویری داشته باشند تا دستیابی به منابع و ویدئوها اینقدر سخت نباشد. نکته دیگر این است که ما در بسیاری مواقع با مشکل امتیاز حق پخش روبرو هستیم اما با توجه به همه این محدودیت ها ما حداقل ها را هم از آن مسابقه نداریم و ممکن است یک قهرمان ورزشی مان اصلاً ویدئویی از مسابقاتش وجود نداشته باشد.

شخم زدن آرشیو

پدرام بهرامی کارگردان مستند دریبل نیز همزمان با پخش تلویزیونی و اکران آنلاین این مستند به مهر می گوید: از نظر فرمی قرار ما بر این بود که یک چهره مشهور به عنوان مجری در کارمان حضور داشته باشد تا در لوکیشن های مختلف داستان ما را روایت کند. گزینه اصلی خودم، مرحوم حمیدرضا صدر بود که به نظرم برترین گزینه بود و به علت بعضی مسائل این اتفاق ممکن نشد.

بعد از آن احساس کردم هیچ کس به جای ایشان نمی تواند حق مطلب را ادا کند. به همین علت کلاً حضور مجری را کنسل کردم و کل کار را به صورت آرشیوی بستیم. از این انتخاب، ابتدا ناراحت بودم اما اتفاقاتی رخ داد که شاید اگر می خواستیم مستند را به صورت مجری محور پیش ببریم، آن اتفاقات رخ نمی داد. به علت محدودیت هایی که داشتیم، ناگزیر بودیم برای بعضی تصاویر، آرشیوها را به تعبیری شخم بزنیم و در فرایند همین شخم زدن ها به منابع نایابی دست پیدا کردیم که شاید پیش از آن هیچ کس آن را ندیده بود.

بحران سینما گریبان سریال های نمایش خانگی را خواهد گرفت؟ | مردم وقت و هزینه تماشای سریال ها را ندارند