معاون سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف: به پژوهشگر فرصت آزمون و خطا داده گردد - وبلاگ مجله پریها

دکتر محسن مردانی در گفت وگو با خبرنگاران، با اشاره به تشدید تحریم های کشور طی چند سال اخیر گفت: معتقدم در این سال ها شرایط نگاه به پژوهش کشور بهتر شده است. یکی از اثرات تحریم ها این بود که نگاه مدیران کشور و صنایع مختلف با توجه به محدودیت های ایجاد شده در زمینه واردات قطعات و تجهیزات، به توانمندی داخلی معطوف شد. به عنوان مثال، با توجه به شرایط تحریم، پذیرفته ایم که باید به سمت داخلی سازی حرکت کنیم و این نگاهی است که از تحریم نشأت گرفته است. بحثی که در این بین مطرح می شود این است که اگر تحریم خوب است، چرا به دنبال برطرف تحریم هستیم؟!

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف تأکید کرد: معتقدم تحریم ها نباید وجود داشته باشد. بخشی از مواد اولیه و قطعات باید از خارج تأمین شوند و شرایط تحریم باعث افزایش هزینه فراوری می شود. کلاً در شرایط امروز و احتیاجمندی بیشتر به همکاری بین المللی برای توسعه فناوری، باید از هر چیزی که از گسترش ارتباط سالم با جهان مانع می شود، جلوگیری کنیم. البته برطرف تحریم ها نباید باعث از بین رفتن نگاه ایجاد شده به توان داخلی در زمینه برطرف احتیاجهای کشور شود. این مسئله به نوع نگرش و تفکر مسئولان و مدیران کشور بازمی شود.

مردانی خاطر نشان کرد: اصلی در کشور وجود دارد که باید از فراوری داخلی حمایت کنیم. این نوع تفکر نباید وابسته به رفت و آمد افراد و دولت ها بوده و با هر تغییر، دستخوش تغییر شود. در حوزه پژوهش یک متولی واحد نداریم. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و حتی خود جهاد دانشگاهی، به نوعی خود را متولی بخشی از پژوهش کشور می دانند.

لزوم ایجاد یک نهاد پژوهش و فناوری در کشور

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف گفت: در شورای انقلاب فرهنگی موضوعی تحت عنوان ایجاد نهاد پژوهش و فناوری کشور مطرح شد. وظیفه این نهاد، مشخص اولویت های پژوهشی کشور، ابلاغ هدفمند مأموریت ها، تخصیص بودجه مناسب بدون در نظر دریافت روابط و تنها براساس ضوابط قانونی خواهد بود.

وی اضافه نمود: البته اینکار نباید به گونه ای شود که هر سازمانی، انبوهی از احتیاجمندی های پژوهشی خود را اعلام کند؛ باید اولویت بندی شود. امروز در وضعیتی هستیم که بعضی بخش های کشور بدون در نظر دریافت اولویت ها و بودجه های خود، به تعریف انبوهی از مسایل می پردازند و با این کار فقط وقت و انرژی پژوهشگران را در جهت نادرست تلف می نمایند.

پژوهشگر باید توانایی خود را اثبات کند

مردانی با اشاره به بحث اعتمادسازی گفت: پژوهشگر باید از فرصت فراهم شده برای اثبات توانمندی خود استفاده نموده و زمینه ساز ایجاد فرصت های بعدی شود، نه اینکه به پروژه تنها به چشم یک فرصت مالی نگاه کند. جلب اعتماد به عملکرد خود ما بستگی دارد. زمانی که پروژه واگذار شد و در زمان مقرر یا کمترین میزان تأخیر و با کیفیت مورد انتظار تحویل داده شود، اعتماد شکل گرفته و در پروژه های بعدی نیز حضور خواهیم داشت.

وی تأکید کرد: البته نگاه داخلی نیز باید تغییر کند و فرصت آزمون و خطا به پژوهشگران داخلی داده شود. به عنوان مثال، کشورهای پیشرفته در صنایع مختلف شاید نزدیک به 100 سال در این حوزه پژوهش نموده و زمان گذاشته اند؛ پس نباید انتظار داشته باشیم که پژوهشگر داخل در عرض دو سال، محصولی درست مشابه محصولی با یک تجربه 100 ساله فراوری کند.

توجه به علائق شخصی یا احتیاجهای کشور؟

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف گفت: پژوهشگران در انجام پژوهش نباید تنها به دنبال علائق شخصی خود باشند. در بحث ارتقاء اعضای هیئت علمی موضوع مقاله مطرح می شود؛ مقاله هم باید کاری در لبه دانش باشد. عضو هیئت علمی براساس زمینه تخصصی و علاقه شخصی خود، اقدام به تعریف پروژه ای می نماید که شاید منطبق با احتیاجهای کشور نباشد. این یک موضوع دو طرفه است؛ پژوهشگر نباید تنها براساس علاقه شخصی و بدون توجه به احتیاج کشور، پژوهشی انجام دهد و از سوی دیگر، سیاست گذار نباید ارتقاء پژوهشگر را وابسته به مقاله کند.

مردانی تأکید کرد: البته حتماً گفته می شود که اگر فراوری مقاله نداشته باشیم، حرفی در جهان برای گفتن نداریم. باید مقاله ها براساس پروژه های صنعتی باشد؛ مثلاً شرط تعلق امتیاز به یک مقاله برای ارتقاء را استخراج آن مقاله از طرح های صنعتی (کارفرمایی) بگذارند. به این شکل انشاءالله بعضی از مسائل این حوزه حل می شود؛ یا حداقل به این موضوع (ارتباط مقاله و طرح) اهمیت بیشتری داده شود. در بعضی مواقع قوانین برعکسی را می بینیم؛ مثلاً می گویند اگر به یک طرح امتیاز داده شد، به مقالات مستخرج امتیاز کمتری تعلق بگیرد، در صورتی که باید برعکس باشد.