نگرانی ها از تهدید و تخریب آثار مدفون کاخ دنیا نمای اصفهان ، کاخ دنیا نما زیر خاک محفوظ تر است - وبلاگ پریها

سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در ادامه عملیات بهسازی در چهارباغ، برای اجرای حوض مقابل کاخ دنیا نما ویترین شواهد تاریخی این کاخ و بخش جنوبی آن را محصور کرد و حالا ساخت این حوض و سنگفرش کردن بخش جنوبی یافته های کاخ، موجب نگرانی فعالان میراث فرهنگی و رسانه ها از دفن همیشگی بخش های کاوش نشده کاخ دنیا نما در زیر بتن و سنگفرش ها شده است.

علیرضا جعفری زند از باستان شناسان منتقد عملیات بهسازی چهارباغ معتقد است خطری بقایای این کاخ را تهدید نمی نماید و این آثار در محور شرقی ـ غربی و شمال این مکان است نه در جنوب و محل ساخت حوض شهرداری.

کاخ دنیا نما در محور شرقی ـ غربی، زیر سنگفرش محورهای کناری

علی شجاعی، باستان شناسی که کاوش های او در سال 94 بخش هایی از فوندانسیون(مجموعة مصالحی که در پی سازی ساختمان به کار رفته است) کاخ دنیا نما را بیرون کشید، نسبت به تخریب شواهد تاریخی این کاخ و همچنین بقایای مدفون آن زیر سنگفرش ها و بتن ها هشدار داده است.

وی توضیح داد: نگرانی ها نه تنها درباره کاخ دنیا نما بلکه درباره مدفون شدن شواهد تاریخی حوض تفرجگاه هم هست؛حوضی که سازمان نوسازی و بهسازی بنا دارد آن را در روی لایه امروزی احیا کند.

علیرضا جعفری زند از باستان شناسانی است که از همان ابتدا در زمان عملیات مترو در چهارباغ شرایط کاخ دنیا نما را رصد نموده و برای اولین بار نسبت به آثار مدفون کاخ دنیا نما اعلام خطر کرد.

این باستان شناس در گفت و گو با ایرنا گفت: بیشتر قسمتهای کاخ دنیا نما در قسمت شرقی ـ غربی چهارباغ است، جایی که خیابان بوده و حالا سنگفرش نموده اند. در قسمت جلوی کاخ به احتمال همان آبنماهایی هستند که ارتباط پیدا می نمایند به چهارباغ و در واقع ما در این مکان چیزی به جز آب نما نداریم.

جعفری زند ادامه داد: یک ویژگی ای که کاخ دنیا نما دارد این است که ما تنها، فندانسیون این کاخ را داشتیم و بنابراین بخشی که آقای شجاعی در سال 94 کاوش نموده است به طور طبیعی بخش کوچکی از آن بوده ولی احتیاج بود که این محل با تبحر و با تخصص و تجربه بیشتر کاوش گردد. به همین دلیل یک قسمت از این کاوش انجام گرفت و قسمت شرق و غرب این کاخ که باید انجام می شد، زیر خاک باقی ماند.

وی اضافه نمود: آثار کاخ دنیا نما بیشتر در شرق و غرب و در شمال قسمتی است که کاوش شد، نه قسمت جنوبی که در زمان حاضر حوض را می سازند.

به گفته وی این قسمت ها را خیلی زودتر از اینها سنگفرش کردند! خیلی زودتر از این سر و صداها که گفته می گردد بخش هایی از کاخ دنیا نما زیر سنگفرش ها برای همواره مدفون شده!

اشاره جعفری زند به شرق و غرب محل شواهد تاریخی کاخ دنیا نما، قسمت هایی از خیابان چهارباغ است که در همان ابتدای آغاز عملیات بهسازی، سنگفرش شد. عملیاتی که انتقاد کارشناسان را مبنی بر نبود کاوش های باستان شناسی منسجم و مستمر را در پی داشت.

پیشتر ناصر طاهری معاون میراث فرهنگی اصفهان به ایرنا گفته بود که هیچ لایه تاریخی در محورهای کناری چهارباغ وجود ندارد این درحالی ست که کارشناسان از وجود بقایای مدفون کاخ دنیا نما در ابتدای چهارباغ در محور شرقی ـ غربی می گویند.آثاری که فرصت خوبی برای کاوش داشت و اما به هر دلیل این فرصت به وقتی دیگر محول شد.

کارشناس رسمی دادگستری در ابنیه و آثار تاریخی در ادامه گفت و گو با ایرنا افزود: در زمان کاوش در این محل محدودیتی برای باستان شناس قائل نشده بودند، محدودیت شرقی ـ غربی داشت اما محدودیت بخش جنوبی را نداشت و بنابراین اگر باستان شناس قصد کاوش داشت می توانست قسمت جلو یعنی بخش جنوبی را هم کاوش کند.

کاخ دنیا نما در زیر خاک محفوظ تر است

این باستان شناس اطمینان خاطر داد که قسمت های شرقی ـ غربی و شمالی کاخ دنیا نما محفوظ مانده است.

وی ادامه داد: این مکان ها، عمیق کنده نشده است و سنگفرش از روی آسفالت و یا در نهایت آسفالت را کنده اند و سنگفرش آغاز شده است.

به گفته جعفری زند برای رسیدن به دنیا نما نزدیک به یک متر یا یک متروبیست سانت خاک برداشته شده است. به همین دلیل این آثار در این قسمت ها سالم مانده و هر زمانی که تصمیمی برای کاوش گرفته گردد، می توان سنگفرش ها را برداشت و کاوش دنیا نما را ادامه داد.

اما این باستان شناس معتقد است با شرایط فعلی حتی کاوش دنیا نما هم بهتر است ادامه پیدا نکند.

وی ادامه داد: ما در دوره ای زندگی می کنیم که به قول معروف هیچ چیزی تعیین نیست یعنی ممکن است یک دفعه کاری را آغاز نمایند و بعد به دلیل نبودن بودجه کار رها گردد؛ به همین دلیل به نظر من برای آثار کاخ دنیا نما اکنون جای نگرانی نیست.

احیای حوض شهرداری با چراغ سبز باستان شناس

جعفری زند حتی احیای حوض در این قسمت را با چراغ سبز باستان شناس دانست و گفت: باستان شناس به طور حتم در این قسمت به چیزی برنخورده چون اگر بود به طور طبیعی کاوش می کرد و این قسمت را مثل همان قسمتهایی که اکنون ویترین شده بیرون می آورد.

این کارشناس به ایرنا گفت در بازدیدی که از این مکان داشته حوضی که در جلو کاخ دنیا نما در حال ساخت است در سطح بالایی قرار گرفته و جای نگرانی نیست و اکنون با شرایط موجود خطری دنیا نما را تهدید نمی نماید.

محسن جاوری در ماه های اخیر باستان شناسی محدوده آمادگاه تا انقلاب را سرپرستی می نماید. وی که پیشتر هم در سال 83 کاوش هایی را در چهارباغ داشته به ایرنا گفت: رو به روی کاخ دنیا نما حوضی بوده که شواهد و مدارک آن در کاوش های قبلی مستندسازی شده است. اقداماتی که در حال اجرا است فقط در قسمت حوض است که آن هم چند لایه حفاظتی روی آن تشکیل و حوض آن احیا می گردد.

جاوری تاکید نمود: محور مرکزی خیابان چهارباغ که آب در آن گردش می نماید و حتی حوضی که در زیر خاک است در لایه امروزی احیا می گردد و سایر داده ها هم مستندسازی شده اند. هیچ آسیبی متوجه جرزهای کاخ دنیا نما نیست و تنها قسمتی که مورد سنگفرش قرار می گیرد بخش حوضی ست که قرار است احیا گردد.

کاوشی که به مجال دیگر موکول شد

این باستان شناس از طرح احیای کاخ دنیا نما در آغاز محور چهارباغ با حفظ لایه های تاریخی در کف،بر اساس مستندات موجود گفت و اضافه نمود: اگر بنا بر تصمیمی که سازمان میراث فرهنگی و همین طور سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان دارند، قرار باشد این کاخ در آینده احیا گردد قسمتهای باقی مانده از خیابان که الان زیر سنگفرش است؛ به طور قطع باید پیگردی شوند و در آینده یک کاوش باستان شناسی باید در آن قسمت ها انجام گردد.

وی یادآور شد: کاوشی که در آن موقع توسط باستان شناس در سال 94 صورت گرفته به صورت طولی و در محور خود خیابان صورت گرفته است.

جاوری با اشاره به پیگردی در باستان شناسی بیان داشت: در همان زمان خیابان به صورت عرضی یعنی شرقی ـ غربی که در واقع محور این کاخ بود باید گسترش داده می شد تا بقیه جرزها هم از زیر خاک بیرون بیاید اما کاری که در آن موقع انجام نشد ولی در هر صورت به احتمال خیلی زیاد قبل از اینکه بخواهند هر اقدامی برای احیای این کاخ انجام بدهند باید حتما کاوش باستان شناسی ادامه پیدا کند.

استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور بیش از 22 هزار بنا و اثر تاریخی این استان شناسایی شده و یکهزار و 850 مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان امام (نقش دنیا)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت دنیای رسیده است.

منبع: ایرنا