فصل تولد تو باید بهار باشد - وبلاگ مجله پریها

در این مجموعه یادداشت ها جای خیلی ها خالی است؛ بعضی از دوستان و همکاران قدیمی قیصر یا خیلی هایی که در محضرش شاگردی نموده اند اما کوشش کردیم این بار از زبان این فرهیختگان، تا جایی که بشود قیصر را به عنوان شاعر و نویسنده ای بشناسیم که وجه شاعرانه اش در زمینه شعر نوجوان نیز قابل تامل است و 17 سال از زندگی اش را صرف انتشار مجله سروش نوجوان نموده که در تاریخ نشریات کشورمان صندلیی بی بدیل دارد.

او اولین شماره سروش نوجوان را بهار سال 1367 روی کیوسک فرستاد تا فصل تازه ای در نشریات و نیز ادبیات نوجوانان گشوده شود. بیوک ملکی و فریدون عموزاده خلیلی در کنار او شورای سردبیری را برعهده داشتند و بسیاری از نویسندگان و شاعران امروز در سروش نوجوان مشق نموده و شاگرد قیصر بوده اند.

مثل چشمه

بابک نیک طلب/ شاعر و نویسنده

قیصر امین پور همچنان که برای عظیمسالان شعر می گفت، به ادبیات کودک و نوجوان توجه داشت و همان سال ها که در حوزه هنری مشغول به کار بود، دو مجموعه مهم اشعارش منتشر شد؛ مجموعه های مثل چشمه، مثل رود در انتشارات سروش و منظومه ظهر روز دهم در نشر برگ. قیصر امین پور برای نوجوانان یک مجموعه شعر دیگر هم دارد با عنوان به قول پرستو و همین سه مجموعه او را در ردیف شاعران پیشرو در حوزه شعر نوجوان قرار داده است.

ایجاد سروش نوجوان که به همت قیصر امین پور، بیوک ملکی و فریدون عموزاده خلیلی صورت گرفت، به ادبیات و شعر نوجوان هویت و صندلی داد و باعث گسترش آن شد.

آموزش و ارتباط با مخاطب کودک و نوجوان مهم ترین دستاوردهای این مجله ارزشمند بود و البته در توسعه ادبیات بچه ها و نوجوانان هم سهم به سزایی داشت و من این افتخار را داشتم که شاگردی کوچک و همراهی مشتاق باشم که در خدمت قیصر و دیگر اعضای سردبیری سروش نوجوان فعالیت می کرد.

قیصر امین پور به شعر نوجوان هویت و صندلی داد؛ تا پیش از او و همکارانش نشریاتی مانند کیهان بچه ها و سروش بچه ها را داشتیم که شعر کودک را رونق داده بودند اما سروش نوجوان به شعر نوجوان می پرداخت. در تمام سال هایی که قیصر در شورای سردبیری سروش نوجوان فعالیت داشت، آثار ارزشمندی چه در قالب نظم چه به صورت نثر برای بچه ها فراوری شد و بعضی حتی به صورت سرود یا ترانه مورد استفاده قرار گرفتند. اشعار زیادی از سروده های قیصر امین پور به صورت سرود در مدارس خوانده شده مانند شب بیکران یا سرود نماز یا همین طور سرود معروف باز آمد بوی مدرسه.

بین سال های 1370 تا 1380 من مسؤولیت بخش شعر مجموعه آوای مدرسه را برعهده داشتم که از فراوریات اداره کل فرهنگی هنری وزارت آموزش و پرورش است و تعداد قابل توجهی از اشعار قیصر امین پور در شورای کارشناسی این مجموعه انتخاب شده و در آن جای گرفته است. شعرهایی مانند لحظه سبز دعا، قطره تنها چرا بی رنگ ماند؟، چشم روشنی و بسیاری شعرهای دیگر. شعرهای قیصر روان هستند، مثل چشمه و پذیرش عام دارند.

آموزگار همواره

افشین علاء/ شاعر

قیصر امین پور همواره آموزگار بود؛ از روزگار جوانی، چه آن موقع که در حال تحصیل بود، چه بعد از آن و حتی در محیط کار هم می شد از محضرش آموخت و تحصیل کرد. به عنوان عضو انجمن شاعران ایران، در دفتر شعر و در سروش نوجوان هم آموزگاری می کرد و نشست ها و گپ و گفت های معمول با او هم آموزه هایی داشت برای مراجعان و اطرافیانش. هر بار چیزی برای آموختن داشت، از ادبیات و هنر گرفته تا نوع نگاهش به پدیده ها و رویدادها.

قیصر، آموزگاری جذاب و متواضع بود، بسیار جذاب؛ چنان که کسی از محضرش خسته نمی شد. وجه آموزگاری او در کنار تواضع، روی گشاده، توانمندی و سواد، دلپذیرتر و موثرتر می شد به خصوص برای نوجوان ها.

اگر قیصر امین پور برای بچه ها هیچ نمی نوشت و نمی سرود و منتشر نمی کرد از نقش و تاثیرش در شعر و ادبیات ایران ذره ای کاسته نمی شد.

کارهای او کافی و ممتاز بود. قیصر به ادبیات کودک و نوجوان احتیاجی نداشت این ادبیات کودک و نوجوان بود که به قیصر امین پور احتیاج داشت؛ به کسی که شعر و ادبیات را بشناسد و بر آن اشراف داشته باشد، کسی که اسلوب ها را بداند، مفاهیم و مخاطب را درک کند و آثاری خلق کند که ماندگار باشند.

شعر و ادبیات کودک و نوجوان بدون این دانش عمیق و جامع، حتما سهل انگارانه و سطحی می شود و اگر شعر قیصر ماندگار است به این بر می شود که از گنجینه دانشی عمیق برآمده.

در کمتر شعری از مجموعه اشعار بچه هاه و نوجوانان می توان مانند شعر قیصر زبان، فرم، لحن و لهجه و حال و هوا را در حد و اندازه های معیار دید.

کمتر شعری برای این گروه سنی، همچون اشعار قیصر قابل تدریس است و ضمن در اوج بودن، مخاطب را با گنجینه ادبیات فارسی و قابلیت های این زبان آشنا می نماید.

قیصر به راستی استاد ادبیات بود نه به استناد مدرکی که از دانشگاه گرفته بود بلکه به استناد نظر عظیمانی چون محمدرضا شفیعی کدکنی. قیصر امین پور شعر فارسی را درک نموده بود و همین است که آثارش را ماندگار نموده است.

به پاس قیصر به یاد افشین

محمد میرکیانی / نویسنده

با قیصر همکار نبودم؛ هر کدام ما جهت حرفه ای خودش را داشت و به همین دلیل از گفتن درباره قیصر امین پور معذورم اما خاطرم هست وقتی قیصر از جهان رفت من مدیریت گروه کودک و نوجوان شبکه یک را برعهده داشتم. در عرض 24 ساعت بعد از درگذشت او برنامه ای تدارک دیدیم به نام آستانه که 9 آبان سال 1386 از شبکه یک به نمایش درآمد.

این برنامه را خانم الهه کسمایی تدارک دید و ویژگی مهمش فقط این نبود که یک روز بعد از درگذشت قیصر امین پور، پخش می شد بلکه حضور مرحوم افشین یداللهی در این برنامه بود که به سرعت با گروه سازنده این برنامه همراه شده بود و در این برنامه درباره ویژگی های شخصیتی، شخصت هنری و ویژگی های شعر قیصر امین پور صحبت نموده بود.

افشین یداللهی در برنامه آستانه توانمندی شعری قیصر امین پور را تشریح کرد و تاثیر این شاعر عظیم در شعر کودک و نوجوان و اعتلای آن را متذکر شد و امروز جای این هر دو شاعر گرانقدر خالی است.

17 سال زحمت

بیوک ملکی / نویسنده و شاعر

در خصوص قیصر امین پور خیلی حرف نزده ام و قصد هم ندارم خیلی درباره اش بگویم. هر کسی به هر بهانه ای از قیصر گفته و نوشته و شاید کمتر اشاره شده به رنج و زحمتی که قیصر تحمل می کرد. او 17سال برای سروش نوجوان زحمت کشید و 17سال زیر فشار بود. مسائل زیادی داشتیم چون از روز اول بنابراین سروش نوجوان را بر ادبیات و هنر گذاشته بودیم و قصد داشتیم اگر آموزشی هست یا حرفی و پیامی از همین جهت به مخاطبان ارائه کنیم اما بعضی روزنامه ها و نشریات تنگ نظر و مسؤولانی که نگاه بسته و محدود داشتند، به هر آنچه در این نشریه نوشته می شد و باب میل و سلیقه آنها نبود اعتراض می کردند. کارشکنی ها و مزاحمت ها پایانی نداشت. به ما حتی در طرح مسائل مذهبی خرده می گرفتند چون طبق اساس و تعریف مجله از دریچه هنر و ادبیات به آن می پرداختیم و این بود که قیصر امین پور 17 سال مزاحمت را متحمل شد اما در نهایت نشریه منتشر کرد که هنوز معتبر است، آدم های استخوان خرد نموده ای در آن سهم داشتند و هنوز مثل آن منتشر نشده است.

بارها درباره قیصر نوشته شده و به این مزاحمت ها بی توجهی شده. به راحتی 17 سال از زندگی قیصر در یادمان ها و گزارش ها و زندگی نامه ها نادیده گرفته شده و به همین دلیل است که دوست ندارم به هر بهانه درباره قیصر حرف بزنم و به این راحتی درباره فعالیت مطبوعاتی او، اینکه چطور یک نشریه را به وجود آورد و به اوج رساند، شرح بدهم.

شاعر نام آشنای همه بچه ها ایران

اکبر میرجعفری / نویسنده، شاعر و عضو دفتر تالیف کتب درسی

در کتاب های دوره ابتدایی و دوره متوسطه اول از قیصر امین پور شعرهایی منتشر شده است؛ شعرهایی که در قالب شعر سنتی و شعر نو. شعرهای او هم برای مولفان کتب درسی جالب بوده و هم برای معلمان و هم برای دانش آموزان. شعرهای قیصر امین پور سهل ممتنع است؛ پر معنا و عمیق و در عین حال روان و بدون پیچیدگی. شعر قیصر آموزنده است و مفاهیمی را در بر می گیرد که همواره برای نوجوانان می تواند پربار باشد. شعر قیصر مناسب است برای تدریس؛ گیر و گرفتاری ندارد، در ارزشیابی صندلی قابل دفاع دارد و در عین حال از قابلیت های زبانی قابل اعتنایی برخوردار است. قیصر امین پور در اشعارش به موضوعاتی می پردازد که با سایر موضوعات کتاب های درسی در تضاد نیست.

قیصر امین پور از معدود شاعرانی است که همواره شعری از او در کتاب های درسی وجود داشته و امیدواریم در سال های آینده هم چنین باشد. شاید در بازنگری و به روز شدن کتاب ها، گاهی شعری از او حذف شده باشد اما شعر دیگری از او مورد توجه قرار گرفته و در کتاب های درسی گنجانده شده مثل شعر کوچه های خراسان که در دوره های پیش نبود اما حالا در کتاب دوره دبیرستان اول وجود دارد.

قیصر با شعرهایش به تمام بچه ها این سرزمین معرفی شده و شاید به همین دلیل شاعری نام آشناست.

تمام فتنه ها زیر سر اوست...!

حسام الدین سراج / خواننده موسیقی ایرانی

من همواره معتقدم اگر کاری بویی از حقیقت و درستی برده باشد مردم به صورت طبیعی نسبت به آن واکنش مثبت نشان می دهند و این یک امر طبیعی است. در آلبوم وداع که برای امام حسین (ع) و واقعه کربلا خوانده ام از اشعار قیصر امین پور، ابراهیم درویشی و غلامرضا کافی هم استفاده کردیم و در جریان همین جهت بود که دیدم نی نامه قیصر امین پور یک شاهکار است و این بیتش را خیلی دوست دارم که می گوید:

ز دست عشق درعالم هیاهوست

تمام فتنه ها زیر سر اوست...

شعرهای او و به خصوص نی نامه اش مضمون و بیان تاثیرگذاری داشته و چند لایه است . قیصر از آن دسته شاعرانی است که هنوز به خوبی او را نشناخته ایم و نسل های بعد پی به قوت شعر او می برند.

آذر مهاجر - فرهنگ و هنر / روزنامه خبرنگاران