ثبت جهانی کاروانسراها مایه مباهات و غرور است - وبلاگ مجله پریها

علی دارابی در مراسم پاسداشت ثبت 54 کاروانسرای ایرانی در لیست میراث جهانی یونسکو اظهار کرد: ایرانیان به علت قرارگیری شهرها و مراکز جمعیتی در مسیر تجاری، زیارتی، بازرگانی از دیرباز بوده اند. طراحی و ساخت مکانی برای جان پناه آسایش، امنیت، داد و ستد و نیز اطلاع رسانی بنیاد کاروانسراها در فکر و اندیشه نیاکان ما را بوجود آورد. بعضی از صاحب نظران چون آرتو پوپ، ایران شناس معروف بر این باورند که بنیاد کاروانسراها در ایران پیروزی بزرگی برای معماری ایران بوده است. ژان شاردن توریست معروف فرانسوی هیچ چیز نمی تواند با کاروانسراهای ایران که به وسیله شاهان صفوی برای آسایش کاروانیان و توریستان ساخته شده است، قابل مقایسه باشد.

وی تاکید نمود: در سرزمین بیابانی و کم آب ایران، دوری شهرها و مراکز جمعیتی از یکدیگر، صعب و دشواری راه ها، ایجاد کاروانسراها در آن موقع اهمیت ویژه ای می یابد. به عبارت دیگر کارکرد کاروانسرا در توسعه امنیت و رونق تجارت آنقدر بالا می گیرد که نیاکان ما با نیت امر خیر و باقیات به توسعه کمی و توسعه آن همت می گمارند.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه کاروانسراها در ایران نه صرفاً یک مکان که خود دارای هنر بزرگ معماری، شهرسازی و ابنیه است بلکه دارای روح و گفتمان و هویتی معنا دار بوده و راز ماندگاری آن در تلفیق، ترکیب و پیوند کالبد-روح کاروانسراها است، عنوان داشت: ما در ایران عزیز بیش از 1000 کاروانسرا از دوران باستان تا قاجار داریم. 700 کاروانسرا ثبت ملی و از آن میان 54 کاروانسرا در لیست ثبت جهانی در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی در ریاض عربستان با اجماع جهانی به تصویب رسید. این 54 کاروانسرا نمایندگی از همه ادوار تاریخی ایران دارد و از حیث پراکنش و توزیع جغرافیایی در 24 استان کشور پراکنده اند.

وی اضافه کرد: با ثبت کاروانسراها تعداد آثار ثبتی ایران در عرصه جهانی به 27 اثر و از حیث تعداد سایتهای ثبت جهانی (ملموس و طبیعی) به 103 اثر افزایش یافت.

دارابی ادامه داد: ثبت کارونسراها با اجماع جهانی و رأی 21 عضو کمیته همراه بوده. بیش از هزار نفر از حاضران در مراسم از 195 کشور عضو یونسکو برای دقایقی ممتد به افتخار و احترام ایران و ایرانی و فرهنگ و تمدن آن تشویق کردند و تبریک گفتند.

معاون میراث فرهنگی کشور در ادامه به اهمیت ثبت جهانی آثار اشاره نمود و گفت: ثبت جهانی خودنمایی دارایی های فرهنگی یک جامعه در سطح جهانی است که جهانیان را به تعظیم و تکریم فرا میخواند. بعلاوه ارزش محور است، چرا که آثاری ثبت جهانی می گردد که حداقل یکی از ارزش های ده گانه ثبت جهانی را احراز کند. بعلاوه ثبت جهانی در حقیقت عرضه و معرفی ارزش های یک اثر که از زمینه فرهنگی آن برخاسته اند به جامعه جهانی است، بنابراین تصویری زیبا و شایسته از مردمان آن سرزمین و دستاوردهای تمدن و فرهنگی به جهانیان عرضه می نماید.

دارابی با بیان اینکه معنای واقعی ثبت جهانی اثر، پذیرش و تکریم ارزشهای آن به وسیله جامعه جهانی است و همین موضوع مایه مباهات و غرور است، عنوان داشت: کشورهایی که توانسته اند آثار بیشتری را ثبت نمایند، عملاً توانسته اند ارزش های بیشتری به جامعه جهانی معرفی و مورد پذیرش قرار دهند. ثبت جهانی چون ارزش های مؤثر بر ارکان هوی جامعه میزبان اثر را در سطحی جهانی مورد اجماع و مقبولیت قرار می دهد. از این رو برای جوامع میزبان تبدیل به عنصری فرهنگی که موجب رقاء و بقا است می گردد.

دارابی در بخش دیگری از سخنان خود به فواید و دستاوردهای ثبت جهانی اشاره نمود و شرح داد: آثار ثبت جهانی مولد رشد فرهنگی، اجتماعی و مالی اند. آثار ثبت جهانی مهمترین عناصر دیپلماسی فرهنگی و حلقه اتصال پیوندهای فرهنگی بین جوامع اند. آثار ثبت جهانی الگوهای مؤثری برای توسعه زیربنایی در اختیار جوامع قرار می دهد. آثار ثبت جهانی ارکان مؤثری برای رشد و توسعه گردشگری و توریسم است.

وی گفت: ثبت جهانی آثار هویت بخش و تشخص و منزلت یک ملت و تمدن آن است.

دارابی در بخش پایانی سخنان خود به برنامه های آینده معاونت میراث فرهنگی اشاره نمود و گفت: تدوین سند منظره 10 ساله در افق 1412، تدوین سند ملی میراث فرهنگی، سند موزه داری کشور، برنامه ده ساله ثبت جهانی، رویکردها، اولویت ها، حضور مؤثر در مجامع کنوانسیون های بین المللی و ارتقا جایگاه ایران در مناسبات فرهنگی جهان، شروع به کار انجمن خیرین میراث فرهنگی، نهضت آموزش، روایت گری، معرفی در میراث، عملی کردن طرح توسعه موزه ملی ایران موسوم به میدان مشق به عنوان میدان موزه های ایران، مرجعیت بخشی به میراث فرهنگی، افزایش سواد میراثی جامعه، حمایت و بهره گیری از ظرفیت تشکل های مردم نهاد و استانداردسازی توسعه زیرساختهای حفاظت و گردشگری برنامه های آینده ما در معاونت میراث فرهنگی خواهد بود.