تشنج یا صرع چه علت هایی دارد؟ چگونه تشخیص داده می گردد؟ درمان های آن کدامند؟ - وبلاگ مجله پریها

A convulsion is a medical condition where body muscles contract and relax rapidly and repeatedly, resulting in uncontrolled actions of the body.

اما از نظر پزشکی تشنج یا صرع، چیزی نیست جر تخلیه غیرطبیعی عصبی که باعث اختلال عملکرد مغزی می شود.

صرع گروهی از اختلالاتی است که باعث تشنج های مکرر می شود.

تشنج انواع مختلفی دارد:

تشنج تونیک - کلونیک (گراندمال): از دست رفتن هوشیاری بدون علایم پیش درآمد aura و سفتی و تکان های متناوب اندام ها و اعضای بدن

خیلی ها فکر می نمایند تنها نوع تشنج همین است، یعنی تشنج را فقط به صورت بیهوش شدن و کف کردن دهان و تکان های وحشتناک اندام ها تصور می نمایند، در صورتی که ما تشنج هایی داریم که از نظر تظاهر بیرونی ممکن است خیلی کم سر و صداتر باشند:

تشنج Absense- یا (petitmal) از دست رفتن هوشیاری مختصر (10-5 ثانیه) بدون از بین رفتن تون وضعیتی ممکن است دهها تا چند صد بار در روز تکرار شود.

یک نوع دیگر نشج، تشنج Simple pertital که عبارت است از فعالیت تشنجی یک ناحیه از مغز بدون از بین رفتن هوشیاری

تشنج Complex petital: فعالیت تشنجی لوب گیجگاهی تمپورال با اختلال در هوشیاری است.

اپیدمیولوژی تشنج

• صرع ایدیوباتیک حداقل 75٪ موارد را تشکیل می دهد. یعنی در 75 درصد موارد، هیچ عیب و علت خاصی با آنالیز ها نمی توان در بیمار پیدا کرد.
• تشنج کوچک در دوران کودکی آغاز می شود و ندرتاً بعد از 20 سالگی ادامه می یابد.
• حدود 10٪ از جمعیت ایالت متحده در طول زندگی خود حداقل یک بار تشنج را تجربه می نمایند.
• حدود 3٪ جمعیت ایالت متحده در طول زندگی خود مبتلا به صرع خواهند شد.

تشخیص افتراقی تشنج

توجه داشته باشید که خیلی از موارد تشنج، می تواند نشانه و علامتی از یک بیماری دیگر باشد و ما فقط با خود تشنج، به عنوان یک بیماری واحد روبرو نیستیم. مثلا موارد زیر می توانند باعث تشنج شوند و ما اگر مسائل زمینه ای را آنالیز نکنیم و فقط خود تشنج را درمان کنیم، جهت اشتباهی را طی نموده ایم.

• علل شایع تشنج تروما یا ضربه به سر، عفونت (مننژیت انسفالیت، HIV)، سکته مغزی، ضایعات فضاگیر، هیپوگلیسمی یا پایین آمدن قند خون
• اورمی
• هایپرترمی
• اختلالات الکترولیتی
• ایسکمی مغزی
• آکلامپسی
• پورفیری
• سنکوپ
• مصرف بیش از حد / محرومیت دارویی

علائم ونشانه های تشنج

• ممکن است تشنج بعد از اورای حسی یا روانی ایجاد شود.
• احساس سبکی سر
• تغییرات بینایی، بویایی یا چشایی
• اختلالات فوکال (منطقه ای) حسی از قبیل پارستزی (بی حس شدن بدن)
• اختلالات فوکال حرکتی از قبیل پرش های غیرارادی در دست یا چرخش سر
• افت یا ازبین رفتن هوشیاری
• حرکات خشک / پرشی
• مرحله post - ictal یا بعد از تشنج ممکن است منجر به گیجی، بی قراری، تغییرات هوشیاری بلندمدت یا ضعف (فلج Todd) شود.

تشخیص تشنج چگونه صورت می گیرد؟

• توضیح حال و معاینه، تشخیص نوع تشنج، داروهای مصرفی
• ارزیابی علل سیستمیک تشنج، CBC، بیوشیمی، Ca گلوکز، RFT, LFT, ESR
• MRI روش ارجح برای مشخص پاتولوژیهای زمینه ای واحتمالی مغز است.
• CT حساسیت کمتری دارد ولی سریعتر و ارزانتر است، خونریزی با CT بهتر تعیین می شود.
• EEG ممکن است فعالیت اپی لپتیک مغز را نشان دهد ولی می تواند نوع تشنج را مشخص کند در عین حال EEG نرمال تشنج را رد نمی کند.
• آنالیز سم شناسی در موارد شک به موارد قطع / مسمومیت دارویی.
• LP درصورت شک به انسفالیت یا مننژیت

راه های درمان تشنج

• درمان علل سیستمیک زمینه ای، درصورت امکان
• ترک الکل، داروها و یا موادی که باعث آغاز تشنج می شوند.
• داروهای ضد تشنج باید مخصوص نوع فعالیت تشنجی باشند.
• تشنج برای بار اول معمولاً احتیاج به داروهای ضدتشنج ندارد مگر اینکه علت زمینه ای و غیرقابل تصحیح وجود داشته باشد.
• والپاروآت (Depakote) بیشترین داروی مورد استفاده برای صرع های منتشر شامل تونیک کالونیک و Absence به کار می رود.
• اتوزوکسماید (zaronion) فقط برای تشنج Absence بکار می رود.
• فنی توئین (Dilantin) یا کاربامازبین (Tegretol) برای تشنج های partial

پیش آگهی / سیربالینی تشنج

• صرع پایدار به تشنجهای مکرر و غیر منقطع تونیک کلونیک گفته می شود
• بیش از نیمی از تشنجهای بار اول تکرار خواهند شد، بعد از تشنج دوم تقریباً 75٪ صرع ایجاد خواهد شد.
• تشنجها عموماً رفع می شوند یا با درمان ضد تشنج کافی کنترل می شود.

منبعی برای مطالعه بیشتر