مزایای عضویت در شانگهای و گام های پیش رو - وبلاگ مجله پریها

ابوالفضل ظهره وند؛ کارشناس مسائل بین الملل دیروز خبر عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای بازتاب های بسیاری داشت. شانگهای را مجموعه ای از کشورهای آسیای مرکزی مانند روسیه، چین و دیگر کشورها مثل هند و پاکستان تشکیل می دهندو از دیروز ایران نیز به شکل رسمی به عضویت این سازمان عایدی. این سازمان اتحادیه ای امنیتی- مالی است و حضور ایران در آن نفع دوطرفه ای ایجاد می نماید. این نفع در زمینه های دیپلماتیک، سیاسی، امنیتی و مالی خود را نشان خواهد داد. اما سؤال اینجاست که پس از این دولت چه گام هایی برای بهره مند شدن از مزایای عضویت ایران برمی دارد؟

نکته نخست این است که سازمان شانگهای بیرون از هژمونی و نظام تک قطبی عمل می نماید. با توجه به حضور چین و هند بیش از 40درصد جمعیت دنیا و درصد چشمگیری از اقتصاد بین الملل در اختیار اعضای این سازمان است. در چنین شرایطی به خوبی می توان مشاهده کرد که تشکیل این سازمان و عضویت ایران در آن گامی عملی برای مقابله با یکجانبه گرایی بوده است. امروز عملا دنیا چندقطبی در حال به وقوع پیوستن است و محدودیت و مانعی در مسیر آن وجود ندارد. فقط باید اراده داشته باشیم تا از این فرصت استفاده کنیم و در این صحنه نقش آفرینی مؤثری داشته باشیم.

نکته بعدی بعد مالی ماجراست. براساس آمارها کشورهای عضو شانگهای حدود یک تریلیون دلار بین خود مبادله بازرگانی با تعرفه خاص اتحادیه دارند. بنابراین عضویت رسمی، ایران را به مجموعه ای متصل می نماید که مزایای تجاری قابل توجهی دارد. موضوع دیگر این است که ما با مسئله ای به نام تحریم در این مبادلات روبه رو نیستیم و پرداخت ها بیرون از کنترل و بدون نظارت آمریکا و سلطه دلار انجام می شود.

سازمان شانگهای پس از این تسهیلات بسیار خوبی به ایران پیشنهاد می دهد چرا که پس از این می توان از مقررات ویژه ای که بین کشورهای عضو وجود دارد استفاده زیادی کرد. اجرایی کردن و بهره بردن از این تسهیلات به توان و مدیریت ما برمی شود که بتوانیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم. به طور مثال از نوع نیازهای هر یک از این کشورها اطلاع داشته باشیم و تراز و پرداخت خارجی آنها را تجزیه و تحلیل کنیم تا آگاه باشیم هر کشوری چه کالایی را از چه مبدایی وارد و به چه مقصدی صادر می نماید. بعلاوه باید استانداردهای رایج بین اعضای شانگهای را درنظر بگیریم و مقررات گمرکی آنها را به خوبی رصد کنیم. اگر حجم تجارت خارجی را بدون نفت محاسبه کنیم ارقامی به دست می آید با حجم مبادلاتی که در این بازار قابل مقایسه نیست و ما باید از این فرصت طلایی به ویژه در ابعاد مالی استفاده کنیم.

برای بهره مندی از مزایا و پیامدهای مثبت عضویت در شانگهای نقش دولت اهمیت بسیار دارد. دولت برای ادامه مسیر باید بتواند سیاستگذاری های مرتبط در حوزه های مختلف را برای نقش آفرینی ایران انجام دهد. به طور مثال در جنبه مالی دولت باید بتواند حمایت های لازم را از بخش خصوصی و فراهم کردن تسهیلات انجام دهد. ما حتی می توانیم ابتکار عمل را در این زمینه در دست بگیریم و پول قدرتمند و جدیدی برای کل مبادلات میان اعضا تعریف کنیم تا از زیر سلطه دلار به طور کامل خارج شویم و این اتفاق رفته رفته به بخش های دیگر نیز تسری پیدا کند. امیدواریم که دولت بتواند این گام های اساسی برای بهره مندی از شرایط به وجود آمده را بردارد.